1. Sót nhau sau sinh là gì?
Nhau thai là bộ phận bám vào thành tử cung, có chức năng cung cấp oxy và chất dinh dưỡng từ mẹ truyền tới thai nhi. Đây cũng là sợi dây gắn kết giữa mẹ và em bé trong suốt quá trình mang thai. Ngoài ra, nhau thai còn có khả năng giúp bảo vệ thai nhi khỏi nguy cơ nhiễm trùng. Nó là màng bọc bảo vệ tối ưu nhất cho em bé yên tâm phát triển bên trong bụng mẹ.
Thông thường, sau khi sinh khoảng nửa tiếng, tử cung sẽ co bóp mạnh để đẩy hết nhau thai ra ngoài vì lúc này em bé đã chào đời. nhau thai cũng đã hoàn thành hết nhiệm vụ của mình. Trong trường hợp đẻ mổ, bác sĩ sẽ lấy bánh nhau thai khỏi tử cung.
Toàn bộ bánh nhau phải được loại bỏ khỏi tử cung sau khi thai phụ sinh con. Trong một số trường hợp, một phần nhau thai vẫn còn sót lại trong tử cung, đây là hiện tượng sót nhau thai. Sót nhau có thể xảy ra bởi nhau bị mắc lại sau khi cổ tử cung đóng một phần hoặc nhau vẫn còn bám vào thành tử cung – dù bám nông (nhau dính) hay bám sâu (nhau cài răng lược).
2. Nguyên nhân gây ra sót nhau sau sinh
Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn tới tình trạng sót nhau thai. Trong đó phổ biến là những nguyên nhân sau:
- Nhau thai bị mắc kẹt: Sót nhau sau sinh trong trường hợp này xảy ra là do nhau thai đã tách khỏi thành tử cung nhưng lại bị mắc kẹt ở sau cổ tử cung khiến cho lúc cổ tử cung co bóp, nhau không bị đẩy ra ngoài cho đến khi cổ tử cung đóng kín.
- Đờ tử cung: Đây là nguyên nhân gặp ở rất nhiều trường hợp sót nhau sau sinh. Nguyên nhân là do tử cung không co bóp đủ mạnh hoặc đang co bóp bỗng nhiên ngừng lại khiến cho nhau thai không được đẩy ra hết.
- Nhau tiền đạo: Nhau tiền đạo là tình trạng bánh nhau không bám ở đáy tử cung mà bám ở dưới hoặc cổ tử cung, gây cản trở con đường di chuyển của thai nhi trong giai đoạn chuyển dạ. Tình trạng này cũng là lý do cản trở sự di chuyển ra ngoài của toàn bộ nhau thai, khiến cho một phần bánh nhau bị sót lại sau khi sinh.
- Nhau cài răng lược: Đây là tình trạng một phần hoặc toàn bộ bánh nhau xâm lấn thành tử cung và không thể tách khỏi. Thông thường, sau khi sinh bánh nhau sẽ bong hết và bị đẩy ra ngoài nhưng với sản phụ bị nhau cài răng lược thì bánh nhau không thể bong tróc khỏi thành tử cung nên vẫn bị sót lại một ít, gây nên tình trạng sót nhau sau sinh.
Ngoài những nguyên nhân trên còn có một số nguyên nhân dẫn đến hiện tượng sót nhau sau sinh là:
- Nhân viên y tế không kiểm tra kỹ, không biết vẫn đang còn sót nhau.
- Do thai phụ đã từng nạo phá thai gây viêm nhiễm hoặc nhiễm trùng và nhau thai dính vào vị trí viêm nhiễm này của tử cung.
- Do vết sẹo của lần mổ lấy thai trước, nhau thai bám vào vết sẹo đó và khó bong tróc hơn bình thường.
- Phụ nữ sinh con khi tuổi lớn, quá trình sinh diễn ra lâu cũng có thể gây sót nhau sau sinh.
3. Sót nhau thai có triệu chứng gì?
Có nhiều dấu hiệu có thể giúp sản phụ nhận biết mình bị sót nhau thai. Trong đó, ra máu bất thường chính là dấu hiệu sót nhau quan trọng nhất. Hiện tượng ra máu bất thường ở sản phụ đôi khi có thể bị nhầm lẫn với sản dịch sau sinh. Bình thường sau sinh, sản phụ có thể bị ra dịch kèm máu kéo dài tới cả tháng. Tuy nhiên, trong trường hợp bị sót nhau thai, dịch của sản phụ sẽ có nhiều bất thường như: Dịch ra có màu đen, mùi hôi khó chịu, huyết và dịch ra nhiều hơn bình thường, máu đỏ tươi lẫn máu cục.
Hiện tượng ra máu đi kèm theo đó là một số triệu chứng:
- Đau bụng nhiều, âm ỉ hoặc liên tục ở bụng dưới.
- Sốt.
- Tử cung có thể co hồi kém.
- Bệnh nhân mất máu nhiều nên thường có biểu hiện mệt mỏi, dễ bị choáng.
Sót nhau thai thường gây ra viêm nhiễm, nên những dấu hiệu nhiễm trùng ở phụ nữ sau sinh như sốt, hơi thở hôi, mệt mỏi,… cần phải được lưu ý đặc biệt. Có thể phát hiện sớm sót nhau thai bằng cách kiểm tra nhau. Do đó, nếu có dấu hiệu sót nhau thai, sản phụ cần đi thăm khám bác sĩ ngay để có hướng điều trị kịp thời.
4. Sót nhau thai sau sinh nguy hiểm như thế nào?
Trường hợp sản phụ bị sót nhau thai sau sinh sẽ phải đối mặt với rất nhiều nguy hiểm đối với sức khỏe. Sót nhau thai có thể dẫn đến:
- Viêm nhiễm niêm mạc tử cung
- Tắc ống dẫn trứng
- Viêm cơ tử cung
- Gây vô sinh về sau.
- Trường hợp nặng có thể dẫn tới xuất huyết và tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
5. Điều trị sót nhau sau sinh
Sót nhau thai có thể được phát hiện thông qua siêu âm kết hợp thăm khám lâm sàng và qua các triệu chứng như đau bụng, ra máu nhiều sau sinh. Khi cảm thấy cơ thể xuất hiện những dấu hiệu bất thường sau sinh, bạn nên đi khám ngay để được bác sĩ thăm khám.
Thông thường, khi được chẩn đoán sót nhau sau sinh, sản phụ sẽ được bác sĩ kê thuốc điều trị nội khoa kết hợp thêm việc theo dõi sát sao tình trạng. Nếu khối dịch nhiều, sử dụng thuốc không thể làm giảm thì cần tiến hành can thiệp để loại bỏ khối nhau còn sót, tránh cho sản phụ những biến chứng xấu có thể xảy ra như nhiễm trùng, chảy máu…Bác sĩ có thể chỉ định nạo, hút nốt nhau thai ra ngoài, đồng thời kê thêm thuốc kháng sinh để hạn chế viêm nhiễm.
Như vậy, trong suốt tuần đầu tiên sau sinh, bà bầu cần luôn chú ý theo dõi cơ thể, nhận biết sớm dấu hiệu sót nhau thai để điều trị kịp thời, tránh những biến chứng xuất có thể xảy ra.
